Stworzenie ogólnopolskiej sieci laboratoriów prowadzących badania i oferujących usługi w obszarze genomiki - to główny cel projektu „G4PL - Genomika dla Polski”, który uzyskał finansowanie w ramach programu FENG (Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki). Projekt będzie realizowany przez konsorcjum 12 jednostek badawczych, w tym Uniwersytet Gdański.
W projekcie (z ramienia UG) będzie brać udział zespół naukowców z Katedry Biologii Molekularnej Wydziału Biologii, kierowany przez prof. dr. hab. Grzegorza Węgrzyna. Wartość projektu po stronie UG to 6.029.886,22 zł, zaś kwota dofinansowania dla UG: 5.848.989,63 zł.
- Udział finansowy naszej uczelni nie jest może kolosalny, ale należy pamiętać, że nie obejmuje również zakupu sprzętu, który jest po stronie kilku innych partnerów. Gros wkładu własnego UG to użyczenie laboratoriów w budynku przy ul. Kładki 24 - wyjaśnia prof. Grzegorz Węgrzyn.
Liderem projektu jest Instytut Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu. Całkowita wartość projektu G4PL - Genomika dla Polski, kierowanego przez dr hab. Luizę Handschuh, prof. ICHB PAN, wynosi 248.337.770,24 zł, a kwota dofinansowania - 180.481.656,59 zł. Finansowanie zostało przyznane w ramach działania 2.4 Badawcza Infrastruktura Nowoczesnej Gospodarki FENG.
O badaniach genomicznych. Cele projektu
Głównym celem projektu jest stworzenie ogólnopolskiej sieci laboratoriów prowadzących badania i oferujących usługi w obszarze genomiki na potrzeby podmiotów naukowych, gospodarczych i jednostek ochrony zdrowia. Działania te będą wspierać rozwój nauki, medycyny personalizowanej, precyzyjnej diagnostyki, innowacyjnych terapii i celowanej profilaktyki.
Sieć zostanie wyposażona w nowoczesną infrastrukturę do badania genomów, m.in. w wysokoprzepustowe sekwenatory do sekwencjonowania długich odczytów i urządzenie do tworzenia map optycznych. Efektem projektu będzie także zebranie nowych kolekcji genomów, w tym pochodzących od pacjentów z chorobami rzadkimi, integracja i re-analiza już istniejących danych oraz ich udostępnianie w ramach ogólnokrajowego repozytorium. Powstaną również nowe narzędzia informatyczne do analizy genomów (wykorzystujące algorytmy sztucznej inteligencji i technologie kwantowe).
Populacyjne badania genomiczne sprzyjają pogłębianiu wiedzy na temat zmienności genetycznej, częstości występowania chorób i predyspozycji do nich. Pozwala to na usprawnienie diagnostyki, personalizację leczenia oraz efektywniejsze działania profilaktyczne. Wspomniane badania przekładają się również na wymierne efekty ekonomiczne: dobrze ukierunkowana profilaktyka, precyzyjna diagnostyka i personalizacja terapii pozwalają bowiem zmniejszyć koszty opieki zdrowotnej.
W ramach projektu planowane jest sekwencjonowanie próbek pochodzących od 6-7 tys. dawców. Część z nich będzie stanowić polski wkład do europejskiego projektu Genome of Europe (GoE).
Uczestnicy konsorcjum
Konsorcjum projektu „G4PL - Genomika dla Polski” tworzy 12 jednostek badawczych:
- Instytut Chemii Bioorganicznej PAN (w tym Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe) - lider
- Instytut Genetyki Człowieka PAN
- Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN
- Politechnika Poznańska
- Uniwersytet Warszawski
- Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
- Uniwersytet Łódzki
- Uniwersytet Gdański
- Uniwersytet Jagielloński
- Narodowy Instytut Kardiologii Stefana kardynała Wyszyńskiego - Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie
- Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie Państwowy Instytut Badawczy - Oddział w Gliwicach
- Sieć Badawcza Łukasiewicz - Polski Ośrodek Rozwoju Technologii.
Informacje o projekcie
Wartość projektu: 248.337.770,24 zł.
Kwota dofinansowania: 180.481.656,59 zł.
Okres realizacji: 2026-2029
Wkład niepieniężny do projektu wnoszą BCODERS S.A. oraz Analityk Genetyka Unrug Wójtowicz Sp. k.
Projekt dofinansowany przez Unię Europejską w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki.
