FASD-Bridge i AIMused - to akronimy dwóch projektów prowadzonych w ramach programu Interreg Południowy Bałtyk 2021-2027, które uzyskały dofinansowanie Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej. Pierwszy z nich będzie współrealizowany przez Instytut Psychologii Uniwersytetu Gdańskiego (lidera projektu), drugi - przez Akwarium Gdyńskie MIR-PIB. Umowy w sprawie dofinansowania obu projektów zostały podpisane 13 października 2025 r. w przestrzeni Biblioteki Uniwersytetu Gdańskiego.
W spotkaniu, zwieńczonym uroczystym podpisaniem umów o dofinansowanie dwóch projektów Interreg Południowy Bałtyk 2021-2027, uczestniczyli m.in. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej dr Jacek Karnowski, Rektor Uniwersytetu Gdańskiego prof. dr hab. Piotr Stepnowski, Dyrektor Morskiego Instytutu Rybackiego - Państwowego Instytutu Badawczego dr Piotr Margoński, a także osoby bezpośrednio zaangażowane w projekty: dr Aleksandra Lewandowska-Walter z Instytutu Psychologii UG (FASD-Bridge) i Grażyna Niedoszytko z Sekcji Komunikacji i Promocji Akwarium Gdyńskiego MIR-PIB (AIMused).
FASD-Bridge - Comprehensive Cross-Border Initiative for Early Diagnosis and Holistic Support for FAS/FASD Families in the South Baltic Region
O projekcie FASD-Bridge opowiedziała dr Aleksandra Lewandowska-Walter, kierowniczka projektu z ramienia UG. Wyjaśniła różnice między FAS (płodowym zespołem alkoholowym) a FASD (spektrum płodowych zaburzeń alkoholowych) oraz opisała momenty w rozwoju człowieka, w których owe zaburzenia mogą się ujawniać. Zwróciła uwagę na wciąż aktualną potrzebę upowszechniania świadomości na temat konsekwencji spożywania alkoholu w czasie ciąży. Równocześnie podkreśliła konieczność „zaopiekowania” się osobami, które w różny sposób mierzą się z tymi konsekwencjami (m.in. opiekunami dzieci z FAS/FASD).
- Ważne jest dla nas to, żeby budować mosty pomiędzy specjalistami, ekspertami środowiska medycznego, ze środowiska psychologicznego, ale także nauczycielami - wyjaśniła dr Aleksandra Lewandowska-Walter. - Ważną grupą są dla nas również rodzice i opiekunowie dzieci z FASD, którzy będą włączeni w pracę nad projektem.
Kierowniczka projektu podkreśliła, że FASD jest przykładem zaburzenia, któremu w stu procentach można zapobiec. Dlatego tak ważne jest zwiększanie świadomości społecznej na temat konsekwencji ekspozycji płodu na alkohol.
Działania w zakresie FASD-Bridge obejmują:
- epidemiologię, czyli diagnozę skali zjawiska w regionie i poprawę wczesnej diagnostyki FAS/FASD
- opracowanie modelu kompleksowego wsparcia rodzin wychowujących osoby z FASD.
Więcej o projekcie FASD-Bridge TUTAJ.
AIMused - Accessibility Integration and Artificial Intelligence for Museums
Założenia projektu AIMused przedstawiła Kierowniczka Sekcji Komunikacji i Promocji Akwarium Gdyńskiego MIR-PIB Grażyna Niedoszytko.
Celem projektu jest zapewnienie maksymalnej dostępności poznawczej wystaw osobom odwiedzającym Akwarium Gdyńskie - w tym osobom z niepełnosprawnościami, rozumianymi nie tylko jako ograniczenie sprawności fizycznej, ale również jako „stan, który utrudnia wykonywanie określonych aktywności lub wchodzenie w interakcję z otoczeniem”.
- Społeczeństwo się zmienia, świat ludzi zmienia się o wiele szybciej od świata zwierząt, i sprawienie, żeby nasze ekspozycje były dostępne poznawczo, to jest nasze pierwsze wyzwanie - powiedziała Grażyna Niedoszytko.
W zwiększeniu dostępności ekspozycji ma pomóc sztuczna inteligencja, którą osoby zaangażowane w projekt chcą wykorzystać w dobrych celach (stąd akronim AIMused). - Mimo tego, że ten projekt jest zorientowany na technologię, oparty na technologii, tak czy inaczej centrum tego projektu pozostaje człowiek - podkreśliła prelegentka. Sztuczna inteligencja ma służyć nie tylko osobom korzystającym z atrakcji turystycznych (by zapewnić im maksymalną, wielozmysłową dostępność poznawczą ekspozycji), ale także rozwój pracowników z tej branży. Jednym z celów projektu jest bowiem zwiększenie atrakcyjności turystycznej regionu jako miejsca dla osób z bardzo różnymi potrzebami kognitywnymi.
Po prezentacjach projektów nastąpiło uroczyste podpisanie umów o dofinansowanie obu projektów. Sygnatariuszem obu dokumentów ze strony Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej był Sekretarz Stanu Jacek Karnowski. Umowę w sprawie dofinansowania projektu FASD-Bridge podpisał Rektor Uniwersytetu Gdańskiego prof. Piotr Stepnowski, zaś umowę w sprawie dofinansowania projektu AIMused - Dyrektor MIR-PIB dr Piotr Margoński.
