Wybitny historyk literatury, znawca literatury kaszubsko-pomorskiej i tematyki gdańskiej - prof. Jerzy Samp stanie się bohaterem konferencji, która odbędzie się 7 listopada na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego. Wydarzenie wpisuje się w obchody roku Jerzego Sampa na Pomorzu.
16 lutego minęła 10. rocznica śmierci tego znamienitego naukowca, w związku z tym z inicjatywy Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego rok 2025 ogłoszono rokiem prof. Jerzego Sampa. Rada Języka Kaszubskiego poświęciła Kaszuboznawcy czerwcowe Sympozjum Naukowe w Wieżycy, a podczas konferencji na UG „Jerzy Samp - Pomorze, Kaszuby, Gdańsk” naukowcy związani z uczelnią badacza poświęcą mu obrady. Ponadto, swój udział potwierdzili prof. Daniel Kalinowski z Uniwersytetu Pomorskiego ze Słupska, a także prelegentka z USA dr Karolina Kierlańczyk.
- Wystąpienia będą stanowić pewne podsumowanie dorobku prof. Jerzego Sampa, który swoją twórczość rozwijał na trzech polach: Gdańsk - Kaszuby - Pomorze (stąd też tytuł konferencji) - mówił dr hab. Dušan-Vladislav Paždjerski, prof. UG, organizator wydarzenia.
W programie znalazły się także tematy, będące inspiracją twórczością patrona roku 2025. Prof. Dejan Ajdačić z Serbii (pracujący także na UG) przedstawi "Badania Jerzego Sampa o wiedźmach w szerszym kontekście slawistycznym", a dr Jolanta Dziuba z Zakładu Slawistyki UG, zainspirowana pojęciem „bałtyckie mitopeje” promowanym przez autora „Bedekera Gdańskiego”, opowie o "mitopejach adriatyckich".
Odsłonięcie tablicy i wyjątkowa wystawa
Konferencji towarzyszyć będą dwa wydarzenia - odsłonięcie tablicy przed aulą 1.47 Wydziału Filologicznego, która będzie nosić imię prof. Jerzego Sampa, a także otwarcie wystawy poświęconej historykowi literatury w holu budynku Neofilologii. Zobaczymy na niej książki i artykuły profesora, maszynopis jego doktoratu, artykuły z czasopism trójmiejskich - pozyskane z zasobów Biblioteki UG. Dzięki współpracy z Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej ekspozycję wzbogacą także fotografie: z Donaldem Tuskiem, Aleksandrem Hallem, Józefem Borzyszkowskim ze spotkania poświęconego Lechowi Bądkowskiemu, a także zdjęcia z pierwszej konferencji o kaszubskiej bajce z lat 70. XX wieku. Muzeum przekazało także oryginał listu Kaszuboznawcy do prof. Hanny Popowskiej-Taborskiej (wybitnej językoznawczyni, slawistki, kaszubolożki, która w 1999 roku otrzymała tytuł Doktor Honoris Causa Uniwersytetu Gdańskiego) czy maszynopis fragmentu tłumaczenia "Remusa" Aleksandra Majkowskiego z konkursu literackiego im. Jana Drzeżdżona.
„Jerzy Samp z pewnością należał do najbardziej wyrazistych postaci zajmujących się kulturą i dziejami Kaszub, Pomorza i Gdańska przełomu XX i XXI w. o znacznie zróżnicowanych zainteresowaniach i osiągnięciach. Profesor Uniwersytetu Gdańskiego, historyk literatury, literaturoznawca i jednocześnie poeta, pisarz, członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, znawca regionalnej literatury. Badał też kaszubski, pomorski i gdański folklor. Wniósł znaczny wkład w poznanie oraz upowszechnienie regionalnych mitów oraz bajek, które wzbogacił własnymi utworami. Całe życie związany z Gdańskiem, a właściwie jego dzielnicą Orunią. Temu miastu poświęcił znaczną część swoich publikacji. Ważną przestrzenią jego aktywności była popularyzacja kaszubskiego i gdańskiego dziedzictwa kulturowego” - napisał o patronie 2025 roku dr Bogusław Breza, jeden z twórców Kaszubopedii.
W ogromnym dorobku prof. Jerzego Sampa szczególne miejsce odgrywa Gdańsk. Naszemu miastu poświęcił takie pozycje jak: "Gdańsk prawie nie znany" (1993), "Bedeker gdański" (1996), "Danzig von A bis Z" (1997), "Legendy gdańskie. Dawne, nowe i najnowsze" (2000), "Miasto magicznych przestrzeni" (2003). Był także twórcą scenariuszy do filmów: "Był sobie Gdańsk" (z Donaldem Tuskiem i Jackiem Sarnackim) (1996), "Tysiącletni Gdańsk" (1997), Ave Gedanum (widowisko plenerowe z okazji 1000-lecia Gdańska w 1997 r. na Długim Targu).
Szkoła Podstawowa nr 86 przy ul. Wielkopolskiej na Łostowicach nosi jego imię. Jest także patronem jednego z tramwajów Pesa Jazz Duo. W 2018 roku jego imieniem nazwano również punkt widokowy na zbiorniku wody Stara Orunia. Od 2022 roku istnieje Skwer Jerzego Sampa w dzielnicy Orunia - Święty Wojciech - Lipce, obok Traktu św. Wojciecha i Kanału Raduni - na wysokości ul. Gościnnej.
Gdańskoznawca, Kaszuboznawca i Pomorzoznawca
Jerzy Samp był historykiem literatury, pisarzem, Kaszuboznawcą, miłośnikiem Gdańska.
Na antenie Radia Gdańsk opowiadał o dziejach Pomorza, Gdańska i Kaszub, współpracowała także z redakcjami „Dziennika Bałtyckiego” i „Tygodnika Morskiego”. Od 1971 roku był aktywnym działaczem Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego i współzałożycielem Instytutu Kaszubskiego.
Ważną częścią jego twórczości były studia nad literaturą kaszubską. Wygłosił i opublikował kilkadziesiąt referatów, artykułów dotyczących różnych aspektów tej problematyki. Był autorem wstępów do kilkudziesięciu książek innych kaszubskich i pomorskich autorów, utworów poetyckich, prozatorskich, eseistycznych.
Był laureatem literackiej Nagrody im. Lecha Bądkowskiego w 1986 roku przyznanej przez Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie. W 2007 roku otrzymał Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury. Odznaczony Medalem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Gloria Artis” (2009).
Organizatorem wydarzenia jest: Zakład Slawistyki i Studiów Słowiańskich, Instytut Studiów Klasycznych i Slawistyki UG we współpracy ze Zrzeszeniem Kaszubsko-Pomorskim.
KONFERENCJA „JERZY SAMP – POMORZE, KASZUBY, GDAŃSK”
7 listopada 2025 r.
godz. 9:00 Budynek Filologii UG, ul. Wita Stwosza 55, aula 1.47
Nadanie auli 1.47 imienia prof. Jerzego Sampa oraz odsłonięcie tablicy
godz. 9:30 Budynek Neofilologii UG, ul. Wita Stwosza 51, sala 355
Otwarcie konferencji
- Prof. Tadeusz Linkner: Naukowa i literacka twórczość Jerzego Sampa
- Prof. Daniel Kalinowski: Jerzy Samp w regionalnej literaturze
- Dr hab. Artur Nowaczewski: Jerzego Sampa opowieści o gdańskich dzielnicach – przypadek Wrzeszcza
- Dr hab. Danuta Stanulewicz, prof. UG: Wątki językowe w zbiorach „Gdańsk. Baśniowa stolica Kaszub” i „Zaklęta stegna”
godz. 11:10 Budynek Neofilologii UG, hol główny na parterze
Otwarcie wystawy poświęconej prof. Jerzemu Sampowi
Dr hab. Daria-Vladislava Pazińska, prof. UG – informacje o wystawie
godz. 11:40
- Dr Aleksandra Majkowska: Transformacje i adaptacje kaszubskich bajek w zbiorze „Zaklęta Stegna” – dostosowanie folkloru do oczekiwań odbiorcy
- Dr Grzegorz Schramm: Jerzy Samp jako regionalista
- Dr hab. Artur Trzebinski: Zaklęta stegna
- Dr hab. Daria-Vladislava Pazińska, prof. UG: O profesorze J. Sampie – od czasów szkoły do uniwersytetu
- Dr Adam Lubiński: Średniowiecze w legendach i mitopejach Jerzego Sampa – wątki i zagadnienia
godz. 13:00
- Dr Janusz Mosakowski: Fenomen „Legend gdańskich”
- Dr hab. Daria-Vladislava Pazińska, prof. UG: Jerzy Samp – działalność literacka i naukowa
- Dr hab. Tadeusz Linkner, prof. UG: Jerzy Samp – twórca i popularyzator literatury regionalnej
- Dr hab. Danuta Stanulewicz, prof. UG: Jerzy Samp – badacz języka kaszubskiego
- Dr hab. Artur Nowaczewski: Jerzy Samp – pisarz i eseista
- Dr hab. Daria-Vladislava Pazińska, prof. UG: Jerzy Samp – inspiracje literackie
- Dr hab. Daria-Vladislava Pazińska, prof. UG: Jerzy Samp – kontakty z Polonią w USA
- Dr hab. Daria-Vladislava Pazińska, prof. UG: Jerzy Samp – działalność popularyzatorska i naukowa – między Gdańskiem a Chicago
godz. 15:00
Dyskusja i podsumowanie
Organizatorzy:
Uniwersytet Gdański, Wydział Filologiczny UG, Instytut Filologii Polskiej UG, Instytut Neofilologii UG
Patron honorowy:
Mieczysław Struk – Marszałek Województwa Pomorskiego
