Naukowcy i studenci z Uniwersytetu Gdańskiego byli współorganizatorami Polskiego Dnia Morza w polskim pawilonie podczas Expo 2025 w Osace. Goście i odwiedzający mieli okazję wziąć udział w warsztatach, wysłuchać prelekcji, obejrzeć bursztyny ze zbiorów Uniwersytetu Gdańskiego oraz odbyć wirtualny spacer po należącym do UG statku badawczym r/v Oceanograf.
Japoński Dzień Morza to w Japonii święto narodowe, wyrażające wdzięczność społeczeństwa za dary oceanu i łaskawość żywiołu. Obchodzone jest w trzeci poniedziałek lipca i jest dniem wolnym od pracy. W nawiązaniu do tego święta Dzień Morza upamiętniono również na Wystawie Światowej Expo 2025 w Osace, w tym także w Pawilonie Polskim.
Za część merytoryczną Polskiego Dnia Morza podczas Wystawy Światowej Expo 2025 odpowiadały: Uniwersytet Gdański, Uniwersytet Morski w Gdyni, Politechnika Morska w Szczecinie oraz Fundacja MARE. Naszą uczelnię reprezentowały Prorektorka ds. Współpracy i Umiędzynarodowienia dr hab. Anna Jurkowska-Zeidler, prof. UG i Prorektorka ds. Kształcenia dr Ewa Szymczak, prof. UG, a także delegacja z Wydziału Oceanografii i Geografii UG z dr Justyną Świeżak oraz delegacja Instytutu Rusycystyki i Studiów Wschodnich z dr. Jackiem Splitsgardem, Kierownikiem Zakładu Kultury i Języków Azji Wschodniej. Wydarzenia wspierało organizacyjnie również czworo studentów z UG (dwie osoby z kierunku Japonistyka i dwie ze specjalizacji japońskiej na kierunku Studia wschodnie), którzy od kwietnia br. odbywają praktyki studenckie w Polskim Pawilonie.
- Bardzo się cieszę, że mogłam uczestniczyć w tym niezwykłym wydarzeniu promującym na arenie światowej polskie badania morskie - powiedziała prof. Ewa Szymczak. - Jest to dla mnie tym bardziej ważne, że sama jestem oceanologiem i zajmuję się naukowo geologią morza. Uniwersytet Gdański ma długie tradycje w badaniach oceanologicznych - zajmuje się nimi od początku swojego istnienia, był również pierwszym i długo jedynym uniwersytetem w Polsce prowadzącym kształcenie na kierunku Oceanografia. Mamy świetnych naukowców, nowoczesną infrastrukturę badawczą - w tym r/v Oceanograf, który jest jednym z najnowocześniejszych i najlepiej wyposażonych statków badawczych w Europie - i wspaniałych studentów. Jesteśmy jednym z wiodących ośrodków prowadzących badania morskie w rejonie Południowego Bałtyku. Udział w Expo 2025 to szansa nie tylko na zaprezentowanie naszych dokonań badawczych, ale też na zabranie głosu w ogólnoświatowej dyskusji na temat kondycji i przyszłości mórz i oceanów. A przyszłość mórz i oceanów to przyszłość naszej planety.
Polski Dzień Morza uroczyście otworzył Wiceminister Infrastruktury Arkadiusz Marchewka, który zaprezentował dorobek naszego kraju w dziedzinie gospodarki morskiej. Zwrócił uwagę na znaczenie rozwoju infrastruktury transportowej oraz potrzebę inwestowania w edukację morską, rozwój technologii ekologicznych i cyfryzację w transporcie morskim (więcej na ten temat: Promocja polskiej gospodarki morskiej na EXPO Osaka 2025 - Ministerstwo Infrastruktury - Portal Gov.pl). W dziedzinie edukacji morskiej oraz rozwoju technologii ekologicznych (jak choćby morskie elektrownie wiatrowe i blue economy) Uniwersytet Gdański od lat znajduje się wśród liderów jeśli chodzi o polskie uczelnie wyższe.
Podczas Polskiego Dnia Morza (21 lipca 2025 r.) odbyła się także międzynarodowa konferencja „Jednym głosem dla morza” z udziałem ekspertów z Polski, Japonii, Portugalii i Arabii Saudyjskiej. Rozmawiano m.in. o międzynarodowej perspektywie w ochronie mórz i oceanów, morskich elektrowniach wiatrowych w Polsce oraz o przyszłości Morza Bałtyckiego.
Studenci UG poprowadzili również panel dyskusyjny „Morze w nauce - przeszłość, która jest przyszłością”. Moderatorką dyskusji była dr Justyna Świeżak z Katedry Funkcjonowania Ekosystemów Morskich WOiG UG. Poruszono m.in. takie kwestie, jak rola oceanów w regulacji klimatu i w tworzeniu otoczenia społeczno-gospodarczego, istotność osadów morskich w badaniach zapisów przeszłości klimatycznej i przewidywaniu trendów zmian w przyszłości czy rola młodych naukowców kształconych na Wydziale Oceanografii i Geografii w uświadamianiu przyszłych pokoleń na temat konieczności ochrony mórz i wyzwań z tym związanych (np. poprzez edukację młodzieży na piknikach naukowych).
Dużą popularnością wśród gości Pawilonu Polskiego cieszyły się wirtualne wycieczki po statku r/v Oceanograf, możliwe dzięki goglom VR.
- Uniwersytet Gdański od początku swojego istnienia jest morski, co ma wpisane w swoją dewizę: in mari via tua - w morzu twoja droga - powiedziała prof. Anna Jurkowska-Zeidler. - Jak podkreślił Pan Minister Arkadiusz Marchewka, „morze nie zna granic. Jest wspólnym dziedzictwem i wspólną odpowiedzialnością”. Dokładnie tak samo patrzymy na to w Uniwersytecie Gdańskim, prowadząc badania we współpracy z wieloma partnerami z kraju i zagranicy, w tym z uczelniami partnerskimi z sojuszu uczelni nadmorskich SEA-EU. Taki właśnie transgraniczny charakter miał zeszłoroczny rejs badawczy r/v Oceanograf BaltArctic, podczas którego badaliśmy m.in., jak zanieczyszczenia z Morza Bałtyckiego wpływają na wody arktyczne [więcej o rejsie BaltArctic można przeczytać tutaj - przyp. red.]. Bardzo się cieszę, że podczas Expo 2025 znalazł się czas na szeroką, międzynarodową debatę na temat ochrony mórz i oceanów, w której wybrzmiał również nasz głos. Jestem też niezmiennie dumna z naszych studentów, którzy w ramach swoich praktyk godnie reprezentują tak Uniwersytet Gdański, jak i Polskę.
Wystawa Światowa Expo 2025, Osaka, Kansai odbywa się w Japonii w terminie od 13 kwietnia do 13 października 2025 r., na wybudowanej na wodach Zatoki Osaka wyspie Yumeshima. Bierze w niej udział 188 wystawców, w tym 152 pawilony reprezentują uczestniczące w Wystawie kraje (reszta pawilonów to organizacje międzynarodowe, pawilony sektora prywatnego oraz tzw. Signature Pavilions).
Wystawę do końca czerwca br. odwiedziło 9 895 306 osób, a przewidywanych jest ponad 28 mln odwiedzających. Polska ma zostać zaprezentowana jako kraj, którego głównym zasobem są ludzie - kreatywni, otwarci i wykształceni (Polska na Expo 2025 Osaka, Kansai - Oficjalna strona). Pawilon Polski odwiedziło już ponad 500 tys. osób, w tym 4 090 osób podczas Polskiego Dnia Morza!
Partnerem strategicznym Uniwersytetu Gdańskiego przy realizacji projektu jest Polska Agencja Inwestycji i Handlu.
Realizacja wszystkich działań UG była możliwa dzięki finansowanemu ze środków NAWA projektu „Młodzi ambasadorzy i ambasadorki nauki i kultury polskiej w Japonii. Poprzez dialog do społeczeństwa przyszłości”, którego kierownikiem jest dr Jacek Splitsgart (nr projektu: BPI/OSA/2024/1/00010/DEC/01).
